Zijn rijstwafels ongezond voor mijn peuter?
In Jongleren met voeding scheppen wetenschappers Jaap Seidell en Jutka Halberstadt duidelijkheid in de voedselverwarring. Ze beantwoorden kleine en grote vragen over voeding, gedrag en gezondheid tijdens de zwangerschap, voor baby’s, peuters, schoolkinderen, tieners en volwassenen. Hieronder vind je, uit het boek, het antwoord op de vraag of rijstwafels ongezond zijn voor je peuter.
Zijn rijstwafels ongezond voor mijn peuter?
Ik zie er vaak peuters aan knabbelen: vederlichte, enigszins naar karton smakende ronde schijven. Moeders geven ze vooral als verantwoord, caloriearm tussendoortje. Ze bevatten echter nau-welijks voedingsstoffen en vezels, dus echt gezond zijn ze niet. Een rijstwafel is eigenlijk een beetje gebakken lucht.
In veel landen zijn de alarmbellen afgegaan toen in laboratoria werd vastgesteld dat die onschuldig ogende rijstwafels verontrustend veel arsenicum bevatten – het perfecte moordwapen in klassieke detectives waarin oude dames onopvallend heren om zeep hielpen door dit gif in hun vlierbessenwijn te mengen. De Wereldgezondheidsorganisatie beschouwt arsenicum als een massamoordenaar. Zo kregen circa tachtig miljoen Bengalezen chronisch te veel van deze stof binnen door besmetting van het grond- en bronwater. Dat had naar schatting twee- tot driehonderdduizend extra gevallen van kanker tot gevolg.
Blootstelling aan arsenicum onvermijdelijk
Blootstelling aan arsenicum is onvermijdelijk voor jong en oud, want het komt van nature in kleine hoeveelheden voor in voedsel en water. Het wordt ook gebruikt in de glasindustrie en bij het vervaardigen van elektronische apparaten en halfgeleiders. Vroeger zat het ook in bestrijdingsmiddelen en het zit nog steeds in voer voor huisdieren en vee (waarvoor het overigens ook schadelijk is). Het blijft daarom aanwezig in de voedselketen.
Hoe komt arsenicum in rijstwafels? Via lozing en bemesting komt deze stof in het grondwater en dat wordt vervolgens door planten opgenomen. Rijst wordt heel nat verbouwd, waardoor nog meer van het gif uit de grond vrijkomt. Daardoor zijn de concentraties in rijst hoger dan in andere gewassen en zo komt het ook in rijstwafels terecht.
Gevaar afhankelijk van dosis
Zoals met alles is het gevaar afhankelijk van de dosis. Baby’s en peuters zijn vanwege hun lage gewicht en kleine bloedvolume extra gevoelig voor de nadelige effecten. Experts hebben vastgesteld dat een baby van één jaar en met een gemiddeld gewicht veilig zo’n twintig gram rijst en rijstproducten per dag kan eten. Dat komt overeen met tweeënhalve rijstwafel.
Alternatieven voor rijstwafels
Zweedse en Duitse autoriteiten raden ouders af om kinderen jonger dan zes jaar rijstwafels te geven. Het is misschien tijd om dat advies in Nederland over te nemen. Er zijn genoeg alternatieven voor rijstproducten, bijvoorbeeld crackers gemaakt van haver of tarwe. Die bevatten veel minder arsenicum en hebben meer voedingswaarde dan rijstwafels.